Μαθητευόμενοι Μάγοι της «Μαθητείας»

 

ΟΛΤΕΕ

Αθήνα, 25-11-2014

 Αριθμ. Δ.Τ.: 008

Μαθητευόμενοι Μάγοι της «Μαθητείας»

.

Μεγάλο σάλο ξεσήκωσε η τροπολογία που κατέβασε το Υπουργείο Παιδείας για τη «πιλοτική τάξη Μαθητείας» στο «δεύτερο κύκλο σπουδών» του Επαγγελματικού Λυκείου. Πλήθος φορέων (και η ΟΛΜΕ) επιτέλους τοποθετήθηκαν, υποστηρίζοντας όσα ακριβώς έχουμε διατυπώσει στο παρελθόν ως θέσεις. Λίγο αργοπορημένα βέβαια…

Μας αρκεί που έστω και τώρα έλαβαν θέση και δεν θα ρωτήσουμε γιατί αυτό το τσουνάμι των αντιδράσεων δεν έγινε πέρσι, όταν ψηφιζόταν ο Νόμος των κκ. Λάσκαρη – Αρβανιτόπουλου (και της συνοδείας αυτών, οι οποίοι παραμένουν σε επιτελικές θέσεις του Υπουργείου και εξακολουθούν να χαράζουν τις πολιτικές του). Αν δηλαδή δεν έφερνε τροπολογία ο νέος Υπουργός, όλα θα έβαιναν καλώς;

Επειδή το θέμα της «Μαθητείας» αποτελεί δομικό ανακόλουθο του Ν. 4186/2013,

Επειδή ακόμη και στα κείμενα των αντιδράσεων διαπιστώνουμε σοβαρά λάθη σε θέματα ορολογίας και

Επειδή οι ΟΡΙΣΜΟΙ περιέχουν ΟΥΣΙΑ,

παρακαλούμε

την εκπαιδευτική κοινότητα, τους Φορείς, τα στελέχη του Υπουργείου και τους Βουλευτές, να ενσκήψουν στα παρακάτω, για ενημέρωσή τους, χρήσιμη για την διαμόρφωση άποψης και κρίσιμη για τη λήψη αποφάσεων.

Α. Ορισμοί (συνοπτικά)

α) Τυπικό Εκπαιδευτικό Σύστημα είναι αυτό που παρέχεται από το Υπουργείο Παιδείας. Έχει πλήρη οργανωτική και εκπαιδευτική δομή, μαθησιακή στόχευση, ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα και χορηγεί τίτλους σπουδών με ενσωματωμένους εσωτερικούς μηχανισμούς πιστοποίησης (βαθμολογία, εξετάσεις).

Κάθε χώρα οργανώνει τα επίπεδα Εκπαίδευσης σε βαθμίδες (Α’βάθμια, Β’βάθμια, κλπ).
Πέρα από αυτό το απόλυτα διαρθρωμένο Σύστημα, καμιά άλλου τύπου «Μάθηση» δεν μπορεί να οριστεί ως «Εκπαιδευτικό σύστημα». Επομένως, πουθενά στην Υφήλιο δεν υφίσταται ο όρος «Μη Τυπική ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» ή «Μη Τυπικό Εκπαιδευτικό Σύστημα» !!

β) Μη τυπική Μάθηση είναι τρόπος να διδαχθεί (καταρτιστεί) ο «Μαθητευόμενος» με οποιονδήποτε τρόπο, ΕΞΩ από την Τυπική Εκπαίδευση.

Η «Μαθητεία» αποτελεί κορυφαία διαδικασία της μη τυπικής μάθησης. Ο «μαθητευόμενος» προσκολλάται πλάι στον παλαιό εργαζόμενο μιας βιομηχανίας, πλάι στον εμπειροτεχνίτη, στον έμπειρο επαγγελματία και «μαθαίνει» από αυτόν τη δουλειά που εκείνος εξασκεί ως επάγγελμα. Σε λαϊκούς όρους, ξεκινάει από «παραγιός», προάγεται σε «βοηθό», «κάλφα» και τέλος σε «μάστορα».

γ) Άτυπη Μάθηση είναι κυρίως αυτή που έχει αποκτηθεί με εργασιακή εμπειρία. Για παράδειγμα, η γνώση της Ομοσπονδία μας για τα θέματα της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης δεν προέρχεται από κάποια «φοίτηση», ούτε «μαθητεία», αλλά από τη συσσωρευμένη εμπειρία 30 χρόνων στα σχολεία της Τ.Ε.Ε. και τη συστηματική ενασχόληση με τα θέματα που την αφορούν.

δ) Πιστοποίηση Μαθησιακών Αποτελεσμάτων. Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι οι διαδικασίες της μη τυπικής Μάθησης (Μαθητεία) και της άτυπης Μάθησης (εργασιακή Εμπειρία) δεν εντάσσονται σε κανενός είδους «εκπαιδευτική διαδικασία» και επομένως δεν οδηγούν στην απόκτηση κανενός «τίτλου».

Στο τέλος της Μαθητείας, μπορεί να χορηγείται «βεβαίωση παρακολούθησης» από αυτόν που την παρείχε, αλλά τα μαθησιακά της αποτελέσματα πρέπει να πιστοποιηθούν από ανεξάρτητους μηχανισμούς πιστοποίησης (που διενεργούνται κυρίως με ευθύνη των επαγγελματικών ενώσεων και εποπτεία της πολιτείας). Με την ίδια διαδικασία πιστοποιούνται και τα αποτελέσματα της Εργασιακής Εμπειρίας.

ε) Αρμοδιότητα Υπουργείων. Από όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι η αρμοδιότητα της Τυπικής Εκπαίδευσης ανήκει στο Υπουργείο Παιδείας, ενώ η αρμοδιότητα της Μη τυπικής Μάθησης στο Υπουργείο Εργασίας.

στ) Εκπαιδευτικός και Εκπαιδευτής.

Εκπαιδευτικός (Teacher) είναι αυτός που διδάσκει στα σχολεία του Τυπικού Εκπαιδευτικού Συστήματος. Εκτός από τη γνώση του επιστημονικού αντικειμένου του, οφείλει να έχει και παιδαγωγική επάρκεια. Επιτελεί «Λειτούργημα» που συνάπτεται με τη συνολική διαπαιδαγώγηση του μαθητή και όχι απλώς με τη «μεταφορά» γνώσεων.

Ο Εκπαιδευτής (Trainer) είναι αυτός που στοχεύει στη ξερή μετάδοση ορισμένων γνώσεων και εμπειριών. Δεν απαιτείται να έχει παιδαγωγική κατάρτιση. Λόγω κοινής ρίζας, η τεράστια διαφοροποίηση των δύο λέξεων δεν είναι τόσο εμφανής στην ελληνική γλώσσα. Στην Αγγλική όμως η διαφορά είναι σαφέστατη. Το πράγμα καθίσταται ακόμη εμφανέστερο από τη …μοριοδότηση των υποψήφιων εκπαιδευτών της Κατάρτισης. Η εργασιακή εμπειρία στο επάγγελμα της ειδικότητας μοριοδοτείται αφειδώς, ενώ η παιδαγωγική επάρκεια της ΑΣΠΑΙΤΕ δεν λαμβάνει ΟΥΤΕ ΕΝΑ μόριο.

 .

Β. Δομικά λάθη του Ν. 4186/2013

α) Μη Τυπική Εκπαίδευση. Το Κεφάλαιο Δ΄ του Ν. 4186/2013 αναφέρεται στην «Οργάνωση και Λειτουργία Φορέων Μη Τυπικής Εκπαίδευσης». Σε αυτά συγκαταλέγονται οι νεοφανείς Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Ε.Κ.), τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.), τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης και τα Κολλέγια.

Η ομάδα «Λάσκαρη – Αρβανιτόπουλου» και οι συν αυτοίς καρεκλοκένταυροι του Υ.ΠΑΙ.Θ., εκτός από το έγκλημα που διέπραξαν σε βάρος της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, και (κατά την εκτίμησή μας) προκειμένου να υπάρξει κεντρική διαχείριση από το Υ.ΠΑΙ.Θ. ευρωπαϊκών κονδυλίων που προωθούν τη «Μαθητεία» στις επιχειρήσεις, διέπραξαν το φοβερό ατόπημα του «στραγγαλισμού» των ορισμών, κόντρα σε κάθε εννοιολογικό και πραγματικό περιεχόμενο των όρων. Αυτή η παγκόσμια «πρωτοτυπία» τους, προκαλεί σοβαρά προβλήματα ακόμη και στις επαφές τους με τους αρμόδιους φορείς και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν δεν πιστεύετε εμάς, ρωτήστε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ρωτήστε το Cedefop και τους φίλους μας τους Γερμανούς που προωθούν μετά μανίας το «δυϊκό μοντέλο» τους !!

Μη Τυπική Εκπαίδευση ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΟΥΘΕΝΑ στην Υφήλιο !!

«Υπάρχει» όμως στο …Ν. 4186/2013 ….!!!

β) Μεταδευτεροβάθμιος κύκλος Σπουδών – Τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ. Στο άρθρο 7 του Ν. 4186/2013 αναφέρεται ότι «Στην «Τάξη Μαθητείας» (εκπαίδευση στο χώρο εργασίας) …εγγράφονται οι κάτοχοι …πτυχίου του δευτεροβάθμιου κύκλου σπουδών του ΕΠΑ.Λ. Η «Τάξη Μαθητείας», που εφαρμόζει το δυϊκό σύστημα εκπαίδευσης (μαθητείας) του Ο.Α.Ε.Δ. … Την ευθύνη υλοποίησης της τάξης μαθητείας, της τοποθέτησης σε χώρους εργασίας των φοιτούντων, καθώς και όλα τα σχετικά με αυτήν έχει το ΕΠΑ.Λ. και ο Ο.Α.Ε.Δ. Η τοποθέτηση σε χώρους εργασίας των φοιτούντων και παρακολούθησή τους θεωρείται άσκηση εκπαιδευτικού έργου». Από την αντιπαραβολή του κειμένου του Νόμου με τους παραπάνω ορισμούς γίνεται καταφανές ότι:

β.1) Η Μαθητεία δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση και εξ’ ορισμού να ενταχθεί στο Τυπικό Εκπαιδευτικό σύστημα!

β.2) Δεν υπάρχει εξ’ ορισμού «Δυϊκό σύστημα εκπαίδευσης» στα πλαίσια μάλιστα του Υπουργείου Παιδείας! Το δυϊκό μοντέλο μάθησης ανήκει σαφώς στην αρμοδιότητα του Ο.Α.Ε.Δ.

β.3) Η τοποθέτηση σε χώρους εργασίας των φοιτούντων και η παρακολούθησή τους, εξ’ ορισμού δεν μπορεί να θεωρείται άσκηση εκπαιδευτικού έργου.

β.4) Η Μαθητεία είναι διαδικασία μάθησης προς απόκτηση επαγγελματικών προσόντων που απευθύνεται σε μη πτυχιούχους. Δεν νοείται να εντάσσεται σε αυτό κανείς απόφοιτος Τυπικού Συστήματος και …«ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ»!

β.5) Η απασχόληση πτυχιούχου σε εργασιακό περιβάλλον της ειδικότητάς του για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας, ονομάζεται διεθνώς «πρακτική άσκηση».

β.6) Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει η έννοια της «μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης». Στο Τυπικό Σύστημα, οι βαθμίδες είναι καθορισμένες. Δεν μπορεί να υπάρχει «μετέωρη βαθμίδα», «χαμένη» κάπου ανάμεσα στην Δευτεροβάθμια και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ! Αντίθετα, κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να διαμορφώνει κατά περίπτωση τα έτη σπουδών στο τυπικό της σύστημα και επομένως η Ελλάδα μπορεί κάλλιστα να εντάξει ένα 4^ο (προαιρετικό) έτος σπουδών πρακτικής άσκησης ΜΕΣΑ στο Επαγγελματικό της Λύκειο (Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση).

Γ. Μαθητεία στην Ελλάδα;

Ο Ο.Α.Ε.Δ. λειτουργεί εδώ και χρόνια σχολές Μαθητείας. Σε περιορισμένη έκταση. Προϋπόθεση για την ευρεία ανάπτυξη της Μαθητείας είναι να υπάρχουν πολλές σε αριθμό και μεγάλες σε μέγεθος επιχειρήσεις που να προσφέρουν αντίστοιχες θέσεις. Το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας δεν υποστηρίζει τέτοιας έκτασης εγχειρήματα. Πώς θα εφαρμοστεί λοιπόν η Μαθητεία σε μαζική κλίμακα;

Εννιά (9) μήνες ΠΡΙΝ από την ψήφιση του Ν. 4186/2013 οι Υπουργοί Παιδείας Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, Ιταλίας, Λετονίας και Σλοβακίας συνυπέγραψαν με την Υπουργό Παιδείας της Γερμανίας το «Memorandum on Cooperation in Vocational Education and Training in Europe», Berlin, 10-11 December 2012, στο οποίο προβλέπεται ότι οι Γερμανικές επιχειρήσεις θα προσφέρουν θέσεις «Μαθητείας» στους νέων των χωρών αυτών.

Ήδη οι πρώτοι 13 «μαθητευόμενοι» νέοι από το Δήμο Λαγκαδά, έχουν μετακομίσει στο Βερολίνο σε θέσεις Μαθητείας από το καλοκαίρι …

Δ. Συμπεράσματα

α) Ο Νόμος 4186/2013 περιέχει εξαμβλωματικές διατάξεις, που μόνο προβλήματα δημουργούν, τόσο εξαιτίας των εσωτερικών του αντινομιών όσο και εξαιτίας της ασυμβατότητάς του με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς, την εμπειρία και την πρακτική στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση.

Αυτές οι διατάξεις δεν διορθώνονται, μόνο καταργούνται.

β) Πουθενά στον κόσμο δεν καταλύθηκε το Τυπικό Εκπαιδευτικό σύστημα για να υπάρξει ΜΟΝΟ «μη τυπική μάθηση». Επομένως, η κατάργηση των ΕΠΑ.Σ. του Υπουργείου Παιδείας αποτελεί επιεικώς ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ πράξη σε βάρος της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της Χώρας.

γ) Η ευρεία ανάπτυξη της Μαθητείας και του «δυϊκού μοντέλου» είναι ασύμβατη με το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας που βασίζεται σε μικρομεσαίες οικογενειακές ή ατομικές επιχειρήσεις.

δ) Είναι εθνικά εγκληματικό, εκτός από γιατρούς και μηχανικούς, να «εξάγουμε» στη Γερμανία και τα βλαστάρια μας, το μέλλον και την ελπίδα για την ανάπτυξη της Χώρας.

Ε. Οι θέσεις της Ο.Λ.Τ.Ε.Ε.

Η Ο.Λ.Τ.Ε.Ε. έχει πάγια διαμορφωμένες απόψεις εδώ και δεκαετίες, τις οποίες έχει περιλάβει και στην Πρόταση που κατέθεσε για το Τεχνικό Επαγγελματικό Λύκειο. Σημειώνουμε ότι είμαστε η ΜΟΝΗ Ομοσπονδία που συνέταξε ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ πρόταση και την έθεσε σε δημόσια διαβούλευση. Επίσης, ήμασταν και οι ΜΟΝΟΙ που καταθέσαμε θέσεις για την Τ.Ε.Ε. στο Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (Ε.ΣΥ.Π.). Δημόσια έχουμε διατυπώσει οτι:

1. Το ΕΠΑ.Λ. και το 4^ο έτος του, ανήκουν στη Δευτεροβάθμια Τυπική Εκπαίδευση.

2. Πρακτική άσκηση για τους πτυχιούχους μαθητές μας σε πραγματικές συνθήκες αμειβόμενης και ασφαλισμένης εργασίας.

3. Να επαναλειτουργήσουν ΟΛΟΙ οι Τομείς και ΟΛΕΣ οι Ειδικότητες στα Επαγγελματικά Λύκεια

4. Να επαναλειτουργήσουν οι Επαγγελματικές Σχολές στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.

5. Να ανασταλεί η λειτουργία των Σ.Ε.Κ. Όχι 15χρονα παιδιά στην ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ Μάθηση, στην Κατάρτιση και στη Μαθητεία.

6. «Μαθητεία» μόνο στον Ο.Α.Ε.Δ. και εκτός Υπουργείου Παιδείας.

7. Κατάργηση του αντιπαιδαγωγικού και αντιεκπαιδευτικού Ν. 4186/2013.

8. Νέο Νόμο, αποκλειστικά για την ανώτερη δευτεροβάθμια Τ.Ε.Ε.

Από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ο.Λ.Τ.Ε.Ε.